یادگیری خیاطی از صفر تا صد
تاریخ شروع خیاطی را نمیتوان به طور دقیق تعریف کرد، از ابتدای بشریت انسان ها به دنبال رفع نیاز خود بوده اند و در این بین پوشاک یکی از نیازهای اساسی انسان به شما میرود. بنابراین دوخت لباس گذشته ای به وسعت تاریخ بشریت دارد.
برای شروع هر هنر شما باید اصول آن را به خوبی فرا بگیرید، خیاطی یکی از هنرهای کاربردی است و شما باید برای شروع این هنر زیبا گام هایتان را اصولی و درست بردارید تا پیشرفت برای شما رقم بخورد. بنابراین اگر به یادگیری خیاطی علاقه دارید این مقاله را تا پایان بخوانید.
خیاطی چیست؟
خیاطی را میتوان هنر برش و دوخت پارچه دانست و اغلب یک خیاط ماهر میتواند هنر طراحی لباس را نیز داشته باشد. یک خیاط باید هنر، ظرافت، دقت و خلاقت داشته باشد تا بتواند بهترین نتیجه را کسب کند.
در واقع هدف از فراگیری هنر خیاطی، فقط دوختن لباس برای استفاده شخصی نیست این حرفه معمولاً یک شغل پردرآمد برای شما خواهد بود.
تاریخچه خیاطی
در زمان گذشته پارچه را روی اندام افراد قرار داده و فرم دلخواه را با کوک و سنجاق زده و اقدام به برش و دوخت می کردند، یا برخی بر حسب تجربه و بدون الگو لباس را برش زده که نیاز به چندین پرو داشت.
با پیشرفت علم و و تجربه متدهای تدوین و بصورت کلاسیک در کشورهای مختلف رایج گردید. متد گرولاین، متد فرانسوی، متد ژاپن، متد متریک متد مولر آلمانیف دو استاد فن خیاطی به نام های ویونت (Vionnet)، و شانل (Shanel)، که حساسیت و استعداد خاصی نسبت به زیبایی شناسی و مسایل اجتماعی داشتند، تغییرات خطوط اندام و بدن را کشف کردند و این زمان را میتوان نقطه عطفی برای هنر خیاطی دانست.
مراحل یادگیری خیاطی
مرحله اول
در گام اول هدف خود از خیاطی را تعیین کنید. این هدف تعیین کننده ادامه مسیر شما است، اگر قصد شما خیاطی شخصی است شاید تنها مرحله نازک دوزی برای شما کفایت کند. اما در صورت داشتن اهداف شغلی در این زمینه لازم است تا مراحل دیگر را به صورت پیشرفته و مرحله به مرحله طی کنید.
در گام اول شما باید دوره مقدماتی و مبانی را بگذرانید، این دوره با نام نازک دوزی خوانده میشود. نازک دوزی در واقع دوره اولیه و مبانی یادگیری خیاطی است و چنانچه بخواهید به هر یک از دوره های تخصصی دیگر بروید می بایست مدرک دوره نازک دوزی را از سازمان فنی و حرفه ای داشته باشید.
مرحله دوم
شما در این مرحله باید ابزار مورد نیاز برای یک خیاط را بشناسید و کاربرد هر یک را شناسایی کنید. در این جدول ابزار مورد نیاز برای شما مطرح شده است:
متر خیاطی | گچ |
کاغذ الگو | رولت خیاطی |
خط کش بلند | چرخ خیاطی |
خط کشی منحنی | قیچی مناسب پارچه |
خط کش، خط کش ماری و پیستوله | نخ زن و بشکاف |
چسب نواری کاغذی یا چسب ماتیکی | نخ و سوزن |
قیچی کاغذ، ابزار برش الگو | انواع لایی مانند لایی حریر، لایی چسب و لایی ارگانزا |
صابون خیاطی یا مل | اتو سرد و گرم |
مرحله سوم
در این مرحله استاد شما، روش های مختلف خیاطی را به شما آموزش میدهد و شما براساس علاقه یک روش را ادامه خواهید داد، البته ناگفته نماند شما میتوانید روش های مختلف را یاد بگیرید. در ادامه اصلی ترین روش های خیاطی را معرفی خواهیم کرد:
1- روش متریک
روش متریک یک روش نسبتا جدید، دقیق و با نتیجه عالی است. پایه این روش محاسبات و اندازه گیری های دقیق است. اما نکته حائز اهمیت در این روش زمان زیادی است که شما برای برش الگوها میگذارید. اما در نهایت سرعت دوخت بالا و نتیجه کار عالی و دقیق خواهید داشت.
روش متریک، مناسب افرادی است که در زندگی شخصی خود، افرادی منظم و با دقت هستند و می توانند این دقت و ریزبینی را در کار خود، پیاده کنند.
در روش متریک، توسط جدول سایز بندی یا همان سایزهای معمول همه افراد مانند ۳۶و۳۸و…، الگوی مورد نظر تهیه می شود. درواقع با استفاده از محاسبات و اندازه گیری های بسیار دقیق و جزئی، این الگو، فراهم می گردد.
2- روش گرلاوین
روش گرلاوین یکی از متدهای بسیار قدیمی در خیاطی است که معمولا همه قسمت های بدن، اندازه گیری و سایز می شود. به همین دلیل، الگوی تهیه شده توسط این روش، بسیار دقیق و نتیجه کار نیز کاملا، سایز و بسیار خوش فرم خواهد بود.
این روش نیز دارای اندازه گیری های دقیق است اما نسبت به روش متریک آسانتر است. آموزشگاه ها، این روش را برای آموزش افراد مبتدی، به کار می برند و در واقع میتواند شروع حرفه خیاطی دانست.
مبنای الگوی این روش سایز دور گردن است و پس از رسم الگو، معمولا کلیه نکات کنترلی و لازم برای داشتن یک الگوی بی نقص و دقیق، رعایت می شود.
در روش گرلاوین، یک خیاط می بایست همزمانی که قسمت های مختلف بدن را اندازه گیری می کند، به مشکلات و نواقصی که در اندام فرد وجود دارد، نیز توجه داشته و آنها را در هنگام ثبت اندازه، یادداشت نماید. این روش به مشتری شما کمک میکند تا در لباس دوخته شده بی نقص به نظر برسد. این روش بسیار دقیق است اما تعداد پرو لباس بسیار زیاد است.
3- روش مولر
این روش یکی از بهترین روش های خیاطی است و اگر به خیاطی علاقه دارید توصیه میشود این روش جذاب را یاد بگیرید.
این روش یکی از دقیق ترین شیوه های مهم خیاطی محسوب می شود که همین دقت در رسم الگو و دوخت لباس، باعث دوختی بسیار دقیق و بدون نقص می شود که در صورت اجرای دقیق دستورالعمل های این روش، شاید حتی به پرو نیز احتیاج نباشد. یکی از مشکلات موجود در این شیوه را می توان به محاسبات دقیق و طولانی برای تهیه الگو، مربوط دانست. اما این دقت بالا و زمان زیاد کیفیت کار شما را دو چندان خواهد کرد.
4- روش ساده
یکی از روش های خیاطی که کاملا مناسب افراد مبتدی و تازه کار است، روش ساده می باشد. یادگیری خیاطی به روش ساده برای راحتی و شروع به کار افرادی که به تازگی به حرفه خیاطی روی آورده اند، بسیار عالی و مناسب بوده و به این ترتیب می توانند هرآنچه که نیاز دارند را بدوزنند. این روش معمولا در مراحل اولیه به شما آموزش داده میشود و کاربرد زیادی دارد.
5-روش سایزبندی
این روش بیشتر برای کارهای سری دوزی و تولیدی ها، کارایی داشته و خیاط می بایست با توجه به الگوهای آماده شده از قبل، برش و دوخت را انجام بدهد. مثلا بر اساس اندازه های موجود و استاندارد، مانند 36، 38، 40 و 42و… الگوهایی، آماده و طراحی می شوند که برای دوخت مدل های از پیش در نظر گرفته شده، مورد استفاده قرار می گیرند.
نکات مهم برای اندازه گیری در خیاطی
1- برای یک اندازه گیری دقیق شما باید نوع لباس های مختلف را بشناسید، معمولا یک لباس مجلسی اندازه گیری متفاوتی نسبت به لباس کلاسیک دارد. درباره چگونگی اندازه گیری هر یک از لباس ها تحقیق کنید و این اطلاعات را هنگام اندازه گیری در نظر داشته باشید.
2- از مشتری خود بخواهید تا کاملا صاف بایستد، اشتباه در فرم بدن در هنگام ایستادن می تواند دقت اندازه گیری شما را پایین بیاورد اما این به معنای این است فرد باید در حالت همیشگی خود بایستد تا لباس بر تن او بنشیند.
حبس کردن نفس، ایجاد انقباض غیر واقعی در ناحیه شکم، خمیدگی زانو و آرنج و ایجاد برآمدگی کمر، می توانند اندازه هایی غیر واقعی را به شما نشان دهند.
3- از مشتری بخواهید هنگام اندازه گیری یک لباس ساده و نسبتا تنگ بپوشید تا خطای اندازه گیری کاهش یابد. برخی از لباس ها باعث انحراف متر و ایجاد اشکال در اندازه نهایی می شود.
4- هر فردی ویژگی های بدنی و فرم منحصر به فرد خود را دارد. به همین دلیل هیچ متدی در آموزش خیاطی استفاده از اندازه ها و الگوهای آماده را به هنرجویان پیشنهاد نمی کند. با این حال گاهی اندازه های آماده به شما کمک می کند تا بتوانید ساده تر مرحله دوخت را پشت سر بگذارید.
5- بهتر است اندازه گیری را از بالاتنه و به ترتیب شروع کنید. دقت به این جزئیات کار شما را حرفه ای تر می کند.
مرحله چهارم
یادگیری رسم و خواندن الگو در خیاطی مرحله بعدی یادگیری خیاطی است. شما به عنوان یک خیاط ماهر باید الگوی مورد نظر را به درستی متوجه شوید و یا به اصطلاح به درستی الگوخوانی کنید و همچنین در حد نیاز خود به درستی الگو رسم نمایید.
اگر به عنوان یک فرد مبتدی وارد حرفه خیاطی شده اید سعی کنید تمام اصول مربوط به الگوها را یاد بگیرید. خیاطی بدون الگو برای شروع توصیه نمیشود.
مرحله پنجم
یادگیری تکنیک های برش زدن الگو روی پارچه مرحله بعدی یادگیری خیاطی است. این مرحله اساسی، اصولی دارد که به وسیله آن برش شما کاملا درست خواهد بود.
شما باید راه پارچه را به درستی تشخیص دهید. الگوی به درستی بر پارچه فیکس شده باشد و سطح شما کاملا تمیز و صاف باشد. شما در این مرحله باید جنس پارچه را به خوبی شناسید تا بتوانید براساس آن برش لازم را بدهید. برای مثال پارچه هایی که بعد از شستشو آب رفت دارند لازم است تا برش هایی بیشتر از الگو داشته باشد تا لباس پس از دوخت و استفاده کوچک نشود.
مرحله ششم
در این مرحله شما باید دوخت دستی و چرخی را یاد بگیرید. شناخت سوزن ها برای پارچه های مختلف، نوع چرخ خیاطی و روش های اصولی دوخت در این مرحله به شما آموزش داده میشود.
چرخ های خیاطی انواع و اقسام مختلفی دارند از جمله نوع خانگی، صنعتی، مسافرتی، میان دوز و سردوز و شما به عنوان یک خیاط ماهر باید استفاده هر کدام از این چرخ ها را بدانید.
مرحله هفتم
در این مرحله از شما آزمونی گرفته میشود و در صورت قبولی در این آزمون میتوانید مدرک فنی و حرفه ای خود را دریافت کنید.در یک آزمون کتبی سوالاتی از کتاب های فنی و حرفه ای گرفته میشود.
همچنین در مرحله عملی از شما خواسته میشود تا یک لباس همچون مانتو بدوزید تا مهارت شما سنجیده شود.
در صورت کسب نمره قبولی در این دو آزمون شما موفق به اخذ مدرک فنی و حرفه ای خواهید شد.
مهارت های یک خیاط خوب
بازار کار خیاطی
با یادگیری فن خیاطی ، میتوان برای کارگاههای خیاطی کوچک، تولیدکنندگان لباس، شرکتهای طراحی مد لباس و سایر مراکز مرتبط کار کرد. زمینهی کارآفرینی و خوداشتغالی نیز در این شغل بسیار زیاد است. با استفاده از وامهای ادارهی کار یا فنیوحرفهای میتوان به خوداشتغالزایی دست یافت. همچنین میتوان با گذراندن آزمون مربیگری و دریافت مجوز از وزارت کار، آموزشگاه تاسیس کرد و به عنوان مربی به کار مشغول شد.
اما زمینه کارآفرینی و خود اشتغالی در این شغل اهمیت بیشتری دارد. خیاطان علاقهمند و توانمند با داشتن تجربه و سرمایه کافی میتوانند به طور مستقل کار کنند. به عنوان مثال میتوانند کارگاههای خیاطی راه اندازی کنند و یا حتی در منزل خود به خیاطی بپردازند.
همچنین میتوانند با گذراندن موفق آزمون مربی گری خیاطی و دریافت مجوز از وزات کار، آموزشگاه خیاطی تأسیس کنند و به عنوان مربی به کار آموزش خیاطی مشغول شوند. و یا حتی به عنوان مشاور راه اندازی کسب و کار خیاطی فعالیت کنند.