فرهنگ وتمدن هر کشور برگرفته از هنر و تمام چیز هایی که از گذشته باقی مانده است که فرهنگ هر کشور باعث افتخار افراد جامعه می شود.تاریخ موسیقی ایران را به دو بخش می توان تقسیم کرد 1- دوران پیش از اسلام 2- دوران بعد از اسلام . که در ادامه توضیح خواهیم داد که چه اتفاقاتی در تاریخ موسیقی ایران افتاده است .
مقدمه
در دوران پیش از اسلام با استناد به حجاری ها ، مجسمه ها و نقوش بر روی ظروف می توان گفت که که در گذشته هاسازی شبیه به تنبور امروزی بوده که نشان دهنده ی یک ساز ملودیک در ان زمان بوده است.درحجاريهاي طاق بستان گروه نوازندگان چنگ نواز و سازهاي بادي نيز مشاهده مي شود. در دوران بعد از اسلام از زمان روی کار آمدن بنی امیه تا زمان خلافت بنی عباس موسیقی در اوج و شکوفایی قرار داشت.
تاریخچه ی موسیقی بعد از اسلام به این چند دوره برمی گردد.
- دوره خلفا
- تیموریان و ایلخانیان
- صفویه
- قاجاریه
تاریخچه ی موسیقی سنتی در ایران
اصطلاح «خنیای باستانی ایرانی» حروف نویسی خالص کلمات ایرانی است که ترجمه آن عبارت از«موسیقی ایران باستان» و یا به عبارت دیگر «موسیقی سنتی ایران» است. این اصطلاح ایرانی امروزه بخوبی قابل درک است ولی در مقایسه با اصطلاح پر مصرف «موسیقی اصیل» که معنای آن نیز همان است، به ندرت استفاده می‌شود. اصطلاح «خنیای باستانی ایرانی» یک اصطلاح مربوط به عصر پس از هخامنشیان می‌باشد. ارسی (فارسی) زبان مورد استفاده در دادگاه‌ها بهمراه زبان پهلوی، زبان رسمی دوران امپراطوری ساسانی (۶۴۲-۲۲۴ میلادی) بوده و در برگیرنده اکثریت همان کلمات و همان گرامر زبان پهلوی بوده‌است. بنابر این کلمه مورد استفاده برای موسیقی در دوران ساسانی و در دوران ناب فارسی معاصر در واقع کلمه ‘خنیا می‌باشد. ولین سیستم موزیکال خاور میانه که با نام سلطنتی خسروانی شناخته می‌شود را ابداع نموده و آن را به شاه خسرو (خسروان) تقدیم نمود.
در موسیقی سنتی هفت دستگاه به نام های زیر وجود دارد.
- شور
- سه گاه
- همایون
- ماهور
- چهارگاه
- نوا
- راست پنجگاه
هفت آوازی که در موسیقی داریم :
- بیات کرد (کرد بیات):آثاری که در این آواز خوانده شده اند، آنقدر محدودند که هیچ وقت تا به حال هیچ آلبوم کاملی از بیات کرد ساخته نشده. این آواز هم زیرمجموعه دستگاه شور به حساب می آید.
- بیات اصفهان:آواز گوشه های غمگینی دارد اما غم و حزن و اندوه آواز دشتی متفاوت است
- دشتی:دشتی همیشه پای ثابت عزاداری ها بوده و هست
- بیات ترک:این آواز یکی از زیرمجموعه های دستگاه شور است
- افشاری:این آواز هم یکی از زیرمجموعه های دستگاه شور است.
- شوشتری:با اینکه این آواز تم غمگینی دارد اما تعدادی آهنگ شاد هم در آن خوانده شده
- ابوعطا:این آواز هم حال و هوای غمگینی دارد و زیرمجموعه دستگاه شور محسوب می شود.
تاریخچه ی موسیقی سنتی ایران
هنگامی که اسلام بعنوان مذهب مسلط ایران پذیرفته گردید، تصمیم حکمرانان منع کلی موسیقی و بعدها دلسرد کردن مردم از زمزمه ادعیه مازدین در این مدها بود. موسیقی سنتی تا قرن بیستم در دادگاه‌ها نواخته می‌گردید. در زمان حکومت اسلامگرایان افراطی قرون وسطی، موسیقی بصورت مخفیانه نواخته می‌شد.شایان ذکر است که چند تحرک احتمالاً باستانی محسوب نشده و فقط خیلی قدیمی هستند. همانگونه که در طول تاریخ سابقه داشت، موسیقی سنتی ایرانی به عملکرد خود بعنوان ابزاری روحانی ادامه داده و کمتر بعنوان وسیله تفریح به آن نگاه می‌شد. آثار موسیقی امکان تغییر گسترده از آغاز تا پایان و معمولاً بصورت تغییر بین قطعات پایین، تفکری، نمایش پهلوانی نوازندگی با نام تحریر را داشتند.تعامل متون مذهبی بعنوان غزل جایگزین غزل‌های بزرگی گردید که توسط شاعران صوفی قرون وسطی خصوصاً حافظ و جلال الدین رومی سروده شده بودند. علاوه بر این موسیقی ایرانی دریافتی از دردها رنج‌ها خوشی ها یک تمدن چندین تکهٔ یک پارچه‌است که امروزه بسیاری از یادبودهای آن مانند گوشه ها (حسینی جامه دران شبدیز…)گواه این مدعاست.
عکس از بزرگان موسیقی اصیل ایرانی
1- حمید رضا آفریده 
2-حسن کسایی
3- محمد رضا شجریان
4- شهرام ناظری
5-کیهان کلهر
بیــــژن کامــــکار: پرچـــم ایران ســـه رنگ اســـت و هر شاخصه ای چون ادبیات، زبان،موســـیقی و…که در ایران وجود دارد پرچم ما محسوب میشـــود. پرچم موسیقی بایدبرافراشـــته شـــود نه آنکه تغییرکند. من به جوانان میگویم درهرسبک موسیقی که کارمیکنید پاپ، جاز و… آن را منبع الهام خودقراردهیـــد. به عنوان یک نصیحـــت پدرانه یک موزیســـین ازهمه پاپنـــوازان ایران تقاضا میکنم اگرمیخواهید درمارکتهای جهانی قراربگیرید وارزش پیدا کنید ملودی اصلـــی خود را موســـیقی ایرانـــی قراردهیدوگرنـــه درهیچ مرکزی قرار نخواهید گرفت.
موسیقی سنتی جز فرهنگ ماست و در طی گذشت زمان های متمادی به شکل امروزی در آمده است وظیفه ی اصلی ما جوانان این است که این فرهنگ غنی را زنده نگه داریم و سعی کنیم همچنان که دیگر کشور ها برای فرهنگ خود ارزش قائلند برای فرهنگمان ارزش قایل باشیم.