موسیقی رپ نوعی موسیقی کلامی و گفتاری همراه با ریتم و آهنگ است. این سبک از موسیقی ابتدا توسط سیاه پوستان آمریکایی در برانکس نیویورک شکل گرفت. رپ قدمتی ۲۰۰۰ ساله داشته و موضوعات آن بیشتر جنبهی انتقاد و اعتراض به مسائل مختلف دارد.
هر قطعهی موسیقی با توجه به نحوهی اجرا، نوع سازهای به کار رفته در قطعه، نوع کلام و نحوهی ادا کردن لغات و اشعار، محتوا و موضوعات قطعه و… در یک سبک خاص گنجانده میشود. این تفاوتهای موجود در قطعات موجب به وجود آمدن سبکهای مختلف شده است. یکی از سبکهای پر طرفدار از گذشته تا به امروز سبک رپ است. برای آشنایی بیشتر با این سبک با ما همراه باشید.
تاریخچهی موسیقی رپ
اولین قطعات رپ در دهه ۱۹۶۰ توسط سیاه پوستان آمریکایی در برانکس نیویورک شکل گرفت. جوانان سیاه برای مبارزه با تبعیضهای نژادی از موسیقی رپ کمک گرفتند. علاوه بر سیاه پوستان که آنها را مبدع موسیقی رپ میدانند، آمریکاییهای لاتین تبار هم در توسعه و پیشرفت این سبک نقش زیادی داشتند.
رپ در سالهای ۱۹۷۰
خوانندگان dancehall سبک رپ را برای موسیقی هیپ هاپ در کنار رپرهای دیسکو و جاز شکل دادند.
رپ در سال ۱۹۸۰
شخصی به نام Melle mel راه رپرها را در زمینهی مفاهیم سیاسی و اجتماعی باز کرد؛ و در همین دوران بود که گروه DMC run با انتشار Rasing hell رپ را با راک ترکیب کرده و سبک رپ راک را شکل دادند.
رپ در سال ۱۹۹۰
در این دوران بود که آزادی و اختیار رپرها در استفاده از هر گونه لغات در متن زیاد شد.
رپ در سال ۲۰۰۰
در این دوران تکنولوژی را وارد آهنگهای رپ کردند و رمیکسهایی از رپهای قدیمی ساخته و سبک رپ در جنوب و غرب آمریکا محسوستر شد.
ویژگیهای موسیقی رپ
- “Rhythmic American Poetry”
- “Rhythmically Associated Poetry”
- “Rhythmically Applied Poetry”
- “Rhythm and Poetry”
موسیقی رپ در واقع یک موسیقی کلامی و گفتاری است که با ریتم و آهنگ همراه بوده و دارای ضرب آهنگ تند است. رپ علاوه بر اینکه یک هنر و موسیقی است، یک راه و روش برای اعتراض قشر جوان است. در هر زمان و مکانی که جوانان اعتراضی داشته باشند آن را در قالب یک قطعهی موسیقی و کلمات پشت سرهم و تند، بیان میکنند. در واقع سبک رپ بیشتر دارای مضامین اجتماعی و اعتراضی و بیان مشکلاتی مثل فقر یا بیکاری است.
برخی از خوانندگان رپ آن چنان در زمینه خواندن قطعات ریتمیک مهارت دارند
که حتی بدون آهنگ یا ساز هم میتوانند احساس خود را به شنونده القا کنند. موسیقی رپ بسیار انعطاف پذیر است، زیرا هیچ الزام و چهارچوبی برای رعایت قوانین ندارد. رپ ابتدا به زبان انگلیسی بعد آلمانی و فرانسه و بعد فارسی رواج یافت.
در آمریکا محتوا و مضامین موسیقی رپ را به دو دسته تقسیم میکنند:
- اولد اسکول Old School: این دسته از قطعات ماهیت اعتراضی داشتته و به موسیقی رپ تا قبل از سال ۲۰۰۰ گفته میشود.
- نیو اسکول New School: دستهی دوم ماهیت اعتراضی آن کمرنگتر شده و به موسیقی رپ بعد از سال ۲۰۰۰ میگویند.
انواع زیر سبکهای رپ
رپ راک Rap rock
همان طور که از اسمش پیداست ترکیبی از موسیقی رپ و راک است. “لینکین پارک” از خوانندگانی است که از این سبک در آثارش استفاده میکند.
پاپ رپ
این سبک اشعارش معنا و مفهموم خاصی ندارد و بیشتر ملودیک و رقص آور است.
ترپ
در این سبک از اشعار ناپسند در زمینهی معاملات مواد مخدر استفاده میشود.
هوشیار، آگاه
در این سبک دیدگاه خود خواننده نسبت به یک موضوعی بیان میشود.
رپ ساحل شرقی
این سبک را هنرمندان شرق ایالات متحدهی آمریکا و نیویورک در اواخر دهه ۱۹۷۹ شکل دادند. این سبک، سبکی با معنا و محتوای بهتری نسبت به دیگر سبکهای رپ است. از آثاری در این سبک میتوان بیگی و آیس کیوب را نام برد.
رپ ساحل غربی
در اوایل دههی ۱۹۸۰ شکل گرفت و در ایالات متحدهی آمریکا و نیویورک رواج پیدا کرد. از هنرمندان این سبک میتوان توپاک و دکتر دری و ایزی را نام برد.
گنگستا رپ
در اواخر دهه ۸۰ شکل گرفت. این سبک صدایی گوش خراش و تیز با اشعار برنده داشته و دارای داستان و اشعار خشن است.
هارکورد رپ
این سبک در ابتدا قوی و پر شور بود، ولی رفته رفته حالتی طنز و شاد به خود گرفت.
Dirty South Rap
در اواخر دهه ۹۰ توسط گروههایی همچون Chornic و Tow Live Crew شکل گرفت. آنها سنتهای زشت و ناخوشایند را با هیپ هاپ مدرن ترکیب کردند و آن را با الفاظ کفرآمیز بیان کردند.
رپر یا رپ کن کیست؟
به کسی که رپ را میخواند، رپر یا رپکُن میگویند. همهی خوانندگان و نوازندگان در هر سبکی که باشند وظایف مخصوص به خود را دارند. برای رپرها هم، اینکه متن شعر را چگونه اجرا کنند و در هنگام خواندن از چه تکنیکهایی استفاده کنند تا حس مورد نظر به شنونده القا شود، بسیار مهم است.
رپ فارسی
رپ فارسی برای اولین بار در اواخر سال ۸۰۰ هجری قمری اجرا و خوانده شد و پس از دوران صفویه رواج یافت. امروزه رپ فارسی متاثر از موسیقی رپ غرب است. اما همهی ویژگیهای آن را ندارد.
رپ فارسی از نظر موضوع و محتوا مانند رپ غرب بوده و بیشتر دارای مضامین اجتماعی، سیاسی، اعتراضی و… است. در متن اشعار رپ فارسی آرایههای بسیاری از جمله تشابه، ایهام، جناس و … استفاده میشود.
رپ در ایران از دههی ۷۰ گسترش یافت. ولی در ابتدای کار به صورت غیر قانونی و زیر زمینی بین مردم پخش میشد. زیرا دارای مسائل غیر اخلاقی و حرفهای ناسزا و … بود، ولی رفته رفته و با گذشت زمان از محتوای غیر اخلاقی آن کاسته شد و بیشتر جنبهی اجتماعی گرفت و همین امر موجب شد که به موسیقی رپ هم مجوز نشر بدهند. پس از آن در دهه ۸۰ خوانندگانی از جمله سروش لشکری (هیچکس)، رضا ناصری آزاد (پیشرو) و گروه زدبازی شروع به فعالیت در این سبک کردند؛ و تا به امروز بر تعداد آنها افزوده شد و هر کدام طرفداران خاص خود را دارند.
موسیقی رپ فارسی را بر اساس سبک خواندن ومحتوا به پنج دسته تقسیم میکنند. با این دسته بندی متوجه میشویم، اینکه برخی میگویند، موسیقی رپ کاملا بی محتوا و نامناسب است، یک برداشت کاملا اشتباه است. این پنج دسته عبارتند از:
- گروههایی که آهنگهای آنها دارای محتوای اعتراضآمیز سیاسی و اجتماعی است. مانند هیچکس، علی سورنا، بهرام، پیشرو، قاف، فدایی، داریوش، امید صفیر، آئین، رض، سهیل سرب، بامداد، کابوس، نوید صدر، شایع، صادق واحدی (صادق)، فریما حبشیزاده (جاستینا)، پوریا پوتک، ارسلان دیگرد (دیگرد)، امیر ثانیه، فرشاد و….
- گروههایی که آهنگهای آنها دارای محتوای خشن و مبارزهجویانه است. در این دسته میتوان خوانندگانی، چون حصین، علی اوج، امیرخلوت، سینا سیکاس، نیما نیموش، حسام استپس و… را نام برد.
- گروههایی که تلاش میکنند تا ارزشهای اجتماعی را مورد توجه قرار دهند. برخی از آنها عبارتاند از یاس، محمد بیباک (بیباک)، موئر، حامد فرد، عماد قویدل و… این دسته از موسیقی رپ خیلی محتاطانهتر عمل میکند.
- گروههایی که هدفشان شادی و مهمانی است. مانند علیرضا جزایری (علیرضا جیجی)، سیاوش جلالی (سیجل)، بهزاد داورپناه (لیتو)، سپهر شهابلو (خلسه)، گروه وانتونز، Gz Band، اپیکورباند، جیدال، تهم، پایا، عرفان، سوگند، مهتا، سینا ساعی، سینا مافی، خشایار اسار، حسین تهی و….
- گروههایی که نزدیک به جریانهای غالب موسیقی پاپ یا R&B و رمانتیک میخوانند. مانند امیر تتلو، اردلان طعمه، رضایا، آرمین توایافام، شاهین فلاکت، حسین مخته، سامی بیگی، ۲۵باند و….